Wat is antibiotica?
De antibioticum betekenis is een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij ontstekingen die worden veroorzaakt door bacteriën, zoals een longontsteking of oorontsteking, maar ook bij ontstoken tandvlees of urineweginfectie. De bekendste variant is penicilline. Het kan niet worden gebruikt bij ziektes die ontstaan als gevolg van een virus, zoals griep, corona, waterpokken of een gewone verkoudheid. Virussen worden bestreden met antivirusmiddelen.
Dit is waarbij antibiotica kan worden ingezet:
| Kokken |
S. aureus meticilline Strept. pneumonaie Strept. b-haemolytisch Strept. viridans Enteroc. faecalis N. Meningitis N. Gonnorhoeae |
| Staafjes |
H. influenzae E. coli Enterobacter aerrogenes Klebs. pneunomiae Shigella/Salmonella Proteus mirabilis Proteus indol positief Pseud. aerruginosa Serratia marcescens |
| Anaïeroben |
Anaërobe kokken Bacteroides fragilis Clostridium perfringens |
| Diversen |
Chlamydia Mycoplasma pneumoniae |
De antibiotica werking uitgelegd
Ieder lichaam zit vol met bacteriën. Zo zitten er in de darm goedaardige varianten die helpen met de vertering van eten. Op het moment dat u antibiotica krijgt voorgeschreven, heeft u last van kwaadaardige bacteriën die uw lichaam niet zelfstandig kan uitroeien. De pillen werken dan als een soort versterkende hulptroepen. Hoe zwakker uw weerstand is, hoe groter de kans dat u antibiotica nodig zal hebben.
Wat doet antibiotica met het lichaam?
Als u in uw lijf een bacterie heeft, kan antibiotica deze doden of de groei ervan remmen. In principe is de werking altijd selectief, wat inhoudt dat het alleen is gericht op bacteriën. In sommige gevallen worden ook de goede bacteriën uit je lichaam gedood en dat is slecht voor u. Daarom mag u het nooit te vaak of te lang innemen.
Hoe snel werkt antibiotica normaal gezien?
De meest effectieve werking wordt bereikt als de bacteriën nog actief zijn. Wanneer het werkt merkt u dan binnen een dag dat u minder klachten krijgt, omdat de boosdoeners meteen worden uitgeschakeld. Het is belangrijk dat de concentratie in de bloedbaan altijd boven een bepaald minimum is en daarom moet u de tabletten innemen op gezette tijden voor de beste ervaring.
Het komt amper voor dat een kuurtje voor minder dan 5 dagen wordt voorgeschreven, want dan loopt u het risico dat de infectie weer wordt aangewakkerd. De antibiotica werkt dan wel, maar niet de hele ontsteking is bestreden.
Ongeacht wat u merkt in uw lijf, moet u altijd de kuur afmaken. Soms denk u namelijk volledig genezen te zijn, maar dat betekent niet direct dat de bacterie ook helemaal weg is. Neem ook nooit een overdosis, hiervan kunnen uw nieren blijvend beschadigd worden.
Hoe lang werkt antibiotica door na kuur?
U mag er niet zonder meer vanuit gaan dat uw lichaam helemaal vrij is zodra u stopt met het slikken. In sommig gevallen kan de nawerking tot wel 5 dagen duren, maar het is verstandig om de bijsluiter te raadplegen. Hier vindt u altijd de halfwaardetijd per middel. Tijdens die periode moet u zich gedragen alsof u nog steeds actief slikt en dus ook geen alcohol meer drinken. Hoe lang antibiotica door werkt na de kuur verschilt dus per middel.
De verschillende antibiotica soorten
Een breedspectrum antibioticum werkt tegen een breed spectrum aan bacteriën en kan worden voorgeschreven wanneer het niet helemaal duidelijk is wat de ziekteverwekker is. De tegenhanger daarvan is het smalspectrum, wat alleen kan worden gebruikt om een specifieke groep bacteriën te bestrijden. De voorkeur ligt altijd bij de precieze aanpak van de tweede soort. Welke u krijgt hangt af van waar u last van heeft.
Azitromycine
Variant die wordt gebruikt bij luchtweginfecties, van o.a. de longen, keel, luchtpijp, middenoor en bijholtes. Ook huidinfecties, ontsteking kies, reizigersdiarree, de ziekte van Lyme en seksueel overdraagbare aandoeningen worden ermee bestreden. Kan worden gebruikt tijdens de draagtijd.
Amoxicilline
Met 1,2 miljoen jaarlijkse uitgiftes het antibioticum dat het vaakst wordt voorgeschreven. Gebruikt voor blaasontsteking, hersenvliesontsteking, geslachtsziektes en maag-darminfecties. Amoxicilline en zwangerschap kunnen samen, ook borstvoeding is oké.
Doxycyline
Ook voor long-, huid- en geslachtsinfecties, daarbij ook voor Q-koorts, acne en malaria. Maakt de huid gevoeliger voor UV-licht, dus u moet direct zonlicht en de zonnebank vermijden tijdens het gebruik. Patiënten die deze namen werden er soms misselijk door en kan niet worden gebruikt als u meer dan 16 weken zwanger bent.
Wordt antibiotica voorgeschreven bij een blaasontsteking?
Blaasontstekingen kunnen in verschillende vormen voorkomen. In de meeste gevallen gaan ze vanzelf weer over, maar bij mannen, kinderen en zwangere vrouwen wordt altijd antibiotica voorgeschreven. Ook als er een kans is dat het een nierbekkenontsteking wordt krijgt de patiënt een kuurtje. Anderen moeten ongeveer een week wachten, pas als ze dan nog klachten hebben kunnen ze ook antibiotica krijgen.
Krijgt u antibiotica bij een keelontsteking?
Bij enkel keelpijn heeft het geen zin, want dit wordt vaak veroorzaakt door een virus. U moet geduld hebben en uitzieken met genoeg rust. Drink voldoende en u geneest vanzelf.
Wordt chlamydia bestreden met antibiotica?
Chlamydia en andere geslachtsaandoeningen genezen niet vanzelf, hiervoor moet u dus altijd antibiotica innemen. Na de start van het behandelplan mag u nog een week geen seks hebben. Vertel ook al uw sekspartners wat u onder de leden heeft, zodat zij ook passende maatregelen kunnen nemen.
Waar kan ik antibiotica kopen?
Er zijn twee opties, de eerste is bij de apotheek. Hier ligt de prijs vaak aanzienlijk hoger, omdat er hier kosten worden doorberekend voor bijvoorbeeld het personeel, het pand en het onderhoud. Bij een online verkooppunt heeft u met deze kosten niks te maken, waardoor u vaak een stuk goedkoper uit bent. Door een voorschrift in te scannen kunt u toegang tot een digitale portal krijgen waarin u gewoon online kunt bestellen.
Koop altijd nieuwe, want als het over datum is kan er een ontledingsreactie ontstaan. De chemische verbinding is dan verbroken, waardoor het giftig kan worden en orgaanschade kan veroorzaken.
Is het mogelijk om antibiotica zonder recept te verkrijgen?
In Nederland mag antibiotica niet zonder recept worden verkocht. U moet altijd kunnen aantonen dat het aan u is voorgeschreven. Net als slaap- en kalmeringspillen en kankermedicijnen is het niet iets wat u zomaar in huis kunt halen. Op vertoon van een doktersvoorschrift kunt u het in de apotheek ophalen of online bestellen bij sommige webwinkels.
Waarom u altijd probiotica na antibiotica moet nemen
Uw lijf kan redelijk van slag raken door een antibioticakuur en daarom doet u er goed aan om de balans zo snel mogelijk weer te herstellen. Met name het darmmicrobioom krijgt flink wat te verwerken, wat vaak diarree tot gevolg heeft. De melkzuurbacteriën in probiotica, zoals lactobacillen en bifidobacteriën hebben een positief effect en zullen de darmflora herstellen na de kuur. Er zitten geen nadelen aan het gebruik, dus het is altijd veilig om op zijn minst te proberen.
Dit zijn de verschillende soorten probiotica:
|
L. delbrueckii L. bulgaricus L. casei S. Thermophilus |
Stimuleren de aanmaak van histamine |
|
Bifidobacterium longum, infantis en breve |
Remmen de histamineaanmaak |
| Lactobacillus gasseri, salivarius, rhamnosus en plantarum | Remmen de histaminaanmaak |
Kies altijd voor een supplement met een combinatie van zo veel mogelijk verschillende probiotische stammen.
Kunnen antibiotica en alcohol gemengd worden?
Ook als er in de bijsluiter staat dat het wel mag, kan u beter geen alcohol en antibiotica combineren. De werking wordt namelijk niet beïnvloedt, maar de neveneffecten kunnen wel in de hand worden gewerkt.
Daarbij zorgt alcohol er ook voor dat u onrustig slaapt en ook kunt uitdrogen, wat uw genezing verre van zal bevorderen. Ook moet uw lichaam veel te hard werken als u beide combineert, de lever moet namelijk beide producten afbreken en dat kost veel energie. U heeft al uw energie nodig voor het bestrijden van de infectie.
Er zijn twee specifieke soorten waarbij alcohol echt niet kan: tinidazol en metronidazol. Zelfs tot 72 uur na de behandeling mag u geen alcoholhoudende dranken nuttigen.
Kan ik een allergische reactie op antibiotica hebben?
Bij overgevoeligheid kan er een allergische reactie optreden. U reageert dan te heftig op de antibiotica, waardoor er meer afvalstoffen vrij komen dan nodig is. Deze zorgen weer voor hun eigen klachten. Herkennen is lastig, want een overgevoeligheidsreactie kan sterk variëren. Soms treden ze direct op, maar het kan ook dagen tot weken duren.
De meest voorkomende is jeukende uitslag op de huid in de vorm van netelroos of rode vlekken en bulten. Ook vochtblaren, schilfers en bloeduitstortingen komen voor. Bij ernstige overgevoelige patiënten kan een benauwd gevoel, piepende ademhaling en zelfs een opzwellende keel voorkomen. De laatste is een levensbedreigende reactie omdat de luchtwegen geblokkeerd kunnen worden.
Gelukkig verdwijnen milde overgevoeligheidsreacties vanzelf. Wanneer u wel hardnekkige klachten heeft kan er gebruik worden gemaakt van anti-allergische middelen. Voor een huiduitslag kan bijvoorbeeld een cortisolcrème helpen. Uw arts bepaalt dan dat de gevolgen van de allergische reactie minder erg zijn dan zonder antibiotica met de ontsteking blijven rondlopen.
Naast een allergie kunt u ook een resistentie opbouwen, een van de langdurig gebruik gevolgen. Dit houdt in dat u het zo vaak gebruikt heeft dat de bacteriën dusdanig aan het antibioticum gewend zijn, dat deze niet meer gedood kunnen worden. De antibiotica werkt niet. Ze zijn ongevoelig en immuun en dan zijn er nog weinig andere oplossingen over. Omdat dit door veelvuldig gebruik kan worden veroorzaakt, zijn doktoren terughoudend met het aanbevelen.
Ook als een grote groep mensen veelvuldig een kuurtje gebruiken op de verkeerde manier of terwijl ze het niet nodig hebben, kan een bacterie een manier vinden om de antibiotica te omzeilen. Bepaalde ziektes kunnen dan niet meer worden bestreden en er is weer jarenlang onderzoek nodig om een nieuwe geneeswijze te vinden.
Dit is een van de redenen dat het in Nederland alleen mogelijk is om antibioticakuren via doktersrecept te krijgen. In vergelijking met andere landen in Europa ligt het resistentiepercentage veel lager.
Bestaat er een natuurlijke antibiotica?
Er zijn zeker middelen waarvan wordt gezegd dat ze een gelijkwaardige werking hebben, zoals kurkuma, knoflook en honing. Dat betekent echter niet dat ze ook zonder meer als vervanging dienst kunnen doen. Bij een hele ernstige ontsteking maakt het geen verschil als u een bolletje knoflookteentjes eet of drie eetlepels honing naar binnen werkt. Een natuurlijke antibiotica zal nooit een volwaardig alternatief zijn voor geneesmiddel, geslachtsziekten als gonorroe zullen er bijvoorbeeld niet mee weg gaan. Als u om wat voor reden dan ook geen antibiotica wil gebruiken, moet u dat overleggen met uw arts.
De verschillende antibiotica bijwerkingen waar u rekening mee moet houden
De klachten die u heeft van de ontsteking zijn vaak erger dan de bijwerkingen van antibiotica. U moet pas contact opnemen met de arts in de volgende gevallen:
- U wordt alleen maar zieker
- U krijgt het benauwd, bent suf of compleet uitgeput
- Uw temperatuur ligt meer dan 3 dagen boven het koortsniveau
- Uw herstel na koorts stort weer in
- Rode uitslag na het innemen
- Witte of grijze huid met een abces
- Pijnscheuten bij het plassen, ademen of in de nek
